វិសាខបូជា
គឺជាពិធីបុណ្យដ៏ធំសំខាន់មួយសម្រាប់ពុទ្ធសាសនិកជនក្នុងចំណោម
បុណ្យទ្វាទសមាសដទៃទៀតនៃព្រះពុទ្ធសាសនា
ពីព្រោះជាការធ្វើសក្ការៈរំលឹកដល់ព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ៣សម័យកាសល
របស់ព្រះសាក្យមុនី សម្មាសម្ពុទ្ធដែលព្រះអង្គទ្រង់បានប្រសូត្រ,
ទ្រង់បានបរមាភិសម្ពោធិ (បានត្រាស់ដឹង)
និងទ្រង់រលត់ខន្ធចូលកាន់បរិនិព្វាន
ហើយពិធីនេះបានប្រព្រឹត្តធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៤ ឧសភា ២០១៣
ត្រូវនឹងថ្ងៃ១៥ កើត ខែវិសាខ ព្រះចន្ទពេញបូណ៌មី ។
ពិធីបុណ្យវិសាខបូជាត្រូវបានអង្គការសហប្រជា
ជាតិប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១៥ ធ្នូ ១៩៩៩
ទទួលស្គាល់វិសាខបូជាជាពិធីបុណ្យអន្តរជាតិមួយដែលគេអាចប្រារព្ធ
ធ្វើនៅតាមការិយាល័យទាំងឡាយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅលើពិភពលោក
ហើយក៏បានក្លាយជាពិធីបុណ្យអន្តរជាតិផងដែរ
បើទោះវិសាខបូជាជាបុណ្យប្រវត្តិសាស្ត្រមួយរបស់ព្រះពុទ្ធ
សាសនាដែលមានអាយុកាល២៥៥៧ឆ្នាំមកហើយនេះ។
គ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅភូមិភាគអាស៊ី
អាគ្នេយ៍យើងនេះក្តី
នៅក្នុងពិភពលោកទាំងមូលក្តីតែងតែប្រារព្ធធ្វើទិវាវិសាខបូជា
ខណៈពុទ្ធសាសនិកជនទាំងអស់បានប្រារព្ធពិធីនេះជាយូរមកហើយ... ។
ទាក់ទងនឹងប្រវត្តិដើមកំណើតនៃពិធីបុណ្យវិសាខ
បូជានេះ សៀវភៅ «ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស» ដែលបោះពុម្ពផ្សាយ
ដោយវិទ្យាស្ថានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ក្នុងគ្រិស្តសករាជ ១៩៥១
បានសរសេរកត់ត្រាថា
បន្ទាប់ពីព្រះពុទ្ធទ្រង់បានរំលត់ខន្ធចូលកាន់បរិនិព្វានអស់រយៈ
ពេលជាច្រើនរយឆ្នាំទៅហើយ
ទើបគេសង្កេតឃើញបុណ្យវិសាខបូជានេះត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅក្នុង
ប្រទេសឥណ្ឌា ។
ប៉ុន្តែទោះបីជាពិធីបុណ្យវិសាខបូជាត្រូវបានពុទ្ធបរិស័ទ
នាំគ្នាប្រារព្ធធ្វើជាទំនៀមទម្លាប់តាំងពីបុរាណយូរអង្វែងមក
ហើយក្តី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកពុទ្ធសាសនាខ្លះ បានបញ្ជាក់ថា
ហាក់ដូចជាពុំមានឯកសារណាមួយកត់ត្រាអំពីកាលបរិច្ឆេទ ថ្ងៃ ខែ
ឆ្នាំ នៃការប្រារព្ធពិធីបុណ្យវិសាខបូជាឱ្យបានច្បាស់លាស់នោះឡើយ ។
តាមការស្រាវជ្រាវអំពីប្រវត្តិបុណ្យវិសាខ
បូជា ដូចជានៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាជាដើម
ទាំងនៅក្នុងសម័យកាលនៃស្តេចធម្មាសោក ឬព្រះបាទអាសោក
ដែលជាអធិរាជមួយអង្គមានសទ្ធាជ្រះថ្លា
និងបានឧបត្ថម្ភលើវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនាយ៉ាងខ្លាំងក្លាក្រៃលែង
ក៏គេមិនឃើញមានឯកសារបញ្ជាក់ថា
ព្រះរាជាអង្គនោះបានធ្វើបុណ្យវិសាខបូជាក្នុងរជ្ជកាលព្រះអង្គ
ចាប់ពីឆ្នាំ២៧៣ មុនគ្រិស្តសករាជនោះឡើយ ។
អវត្តមានបុណ្យវិសាខបូជានេះ
អាចបណ្តាលមកពីក្រោយពីព្រះពុទ្ធទ្រង់បរិនិព្វានទៅរហូតដល់ពុទ្ធ
សករាជ១៥០០ កើតមានកលិយុគវិវាទ
ផ្នែកសាសនាធ្វើឱ្យពុទ្ធបរិស័ទនៅឥណ្ឌាក្នុងពេលនោះមិនមាន
ឱកាសក្នុងការប្រារព្ធបុណ្យវិសាខបូជាឡើយ... ។
ចំណែកទំនៀមទម្លាប់នៃការប្រារព្ធពិធីបុណ្យ
វិសាខបូជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ សៀវភៅ
«ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស» ឬ «ពិធីបុណ្យទាំង១២ខែ»
ដែលរៀបរៀងដោយលោកឧកញ៉ា ឈឹម ក្រសេម និងឃុន ឧត្តមប្រឺជា ចាប ពីន
ក៏បានកត់ត្រាឱ្យដឹងផងដែរថា
គឺបានផ្តើមក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទសម្តេចព្រះហរិរក្សរាមា
ឥស្សរាធិបតី ព្រះអង្គដួង ដែលគង់នៅក្រុងឧដុង្គ ក្នុងពុទ្ធសករាជ
២៣៩៧ ឬគ្រិស្តសករាជ ១៨៥៤
ហើយបន្ទាប់ពីព្រះអង្គបានលើកទីក្រុងមកតាំងនៅភ្នំពេញ
ក្នុងពុទ្ធសករាជ ២៤០៨ គឺ១១ឆ្នាំ ក្រោយមក ពិធីបុណ្យវិសាខបូជា
ក៏ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើជាទូទៅនៅគ្រប់វត្តអារាម
ជាប់ជាទំនៀមទម្លាប់មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ៕ប្រភពមកពី៖កោះសន្តិភាព
0 comments:
Post a Comment